Thailand
โอท็อป 4 ภาค ยินดีต้อนรับ
หมวดหมู่
อีสาน
เหนือ
ใต้
กลาง
ต้นกำเนิด OTOP จาก Japan สู่การพัฒนาฐานรากใน Thailand
เมื่อพูดถึงผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ หรือที่เรารู้จักกันโดยทั่วกันว่า “OTOP”(One Tambon One Product) คนไทยส่วนใหญ่จะรู้จักกันดี
ปัจจุบันมีผู้ประกอบการชุมชนจากทั่วประเทศ ขึ้นทะเบียนเป็นผู้ประกอบการ OTOP กับกรมการพัฒนาชุม (พช.) กระทรวงมหาดไทย มากกว่า 97,913 ราย และมีผลิตภัณฑ์ OTOP ขึ้นทะเบียนมากกว่า 221,302 ผลิตภัณฑ์ สินค้า OTOP ของประเทศไทยได้รับการยกระดับและพัฒนาผลิตภัณฑ์จากโครงการต่างๆ ของภาครัฐ เช่น บริการ “คูปองวิทย์เพื่อโอทอป” จาก กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เพื่อเป็นสินค้าคุณภาพสำหรับจำหน่ายในประเทศและส่งออกไปยังต่างประเทศ ทำรายได้ให้กับประเทศไทยจำนวนมาก โดยในปี 2565 มียอดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ OTOP ทั่วประเทศ รวมทั้งสิ้นกว่า 244.1890 ล้านบาท
ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2544 ประเทศไทยได้พัฒนาผลิตภัณฑ์ OTOP มาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่สินค้าต้นน้ำไปสู่ปลายน้ำ เป็นการพัฒนาอย่างเป็นกระบวนการทางความคิด การรักษาภูมิปัญญาไทย การท่องเที่ยว ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี การต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่น ตลอดจนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ มีจุดเด่น จุดขายที่รู้จักกันแพร่หลายไปทั่วประเทศและทั่วโลก ดังจะเห็นได้จากผลสำเร็จของการจัดงาน OTOP ในเวทีการค้าต่างๆ
จุดเริ่มต้นของผลิตภัณฑ์ OTOP ไม่ได้มีจุดกำเนิดขึ้นในประเทศไทย แต่ต้นกำเนิดแนวคิดนี้ มาจากประเทศญี่ปุ่น โดยเป็นโครงการพัฒนาที่ประสบความสำเร็จของเทศบาล เมืองยูฟูอิน (YUFUIN) จังหวัดโออิตะ ภูมิภาคคิวชู ทางตอนใต้ของประเทศญี่ปุ่น ที่มีชื่อเรียกว่า“OVOP” (One Village, One Product)
คัดสรรสุดยอดหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย
การดำเนินงานโครงการคัดสรรสุดยอดหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย (OTOP Product Champion) เป็นกิจกรรมหนึ่งของการดำเนินงานโครงการหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ เพื่อจัดระดับผลิตภัณฑ์ที่จะนำไปสู่การพัฒนา ซึ่งกรมการพัฒนาชุมชนดำเนินการคัดสรรสุดยอดหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย (OTOP Product Champion) ต่อเนื่องจากการลงทะเบียนผู้ผลิต ผู้ประกอบการ OTOP เริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2546 เพื่อเป็นการส่งเสริมสนับสนุนให้ผลิตภัณฑ์ OTOP ได้มีโอกาสพัฒนาให้มีคุณภาพมาตรฐาน เป็นที่ยอมรับแก่บุคคลทั่วไป จนสามารถใช้เป็นแหล่งสร้างรายได้และความเข้มแข็งให้กับชุมชน อีกทั้งเป็นการกระตุ้นให้เกิดกระบวนการมีส่วนร่วมของผู้ผลิต
ผู้ประกอบการ OTOP และชุมชนในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ให้มีมาตรฐาน ในระดับสากล
1. วัตถุประสงค์
1.1 เพื่อจัดระดับผลิตภัณฑ์ (Product Level) ที่จะนำไปสู่การพัฒนาผลิตภัณฑ์ (Product Development)
1.2 เพื่อจัดระบบฐานข้อมูลผลิตภัณฑ์ (Profile) ที่จะใช้ในการทำงานเชิงบูรณาการของทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
1.3 เพื่อประชาสัมพันธ์และเสริมสร้างคุณค่าของผลิตภัณฑ์ให้เป็นที่ยอมรับแก่บุคคลทั่วไป จนสามารถใช้เป็นแหล่งสร้างรายได้และความเข้มแข็งให้กับชุมชน
1.4 เพื่อกระตุ้นให้เกิดกระบวนการมีส่วนร่วมของผู้ผลิต/ผู้ประกอบการ OTOP และชุมชนในการพัฒนาผลิตภัณฑ์
2. กรอบการคัดสรรสุดยอดหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย
2.1 สามารถส่งออกได้ (Exportable) โดยมีความแกร่งของตราผลิตภัณฑ์ (Brand Equity)
2.2 ผลิตอย่างต่อเนื่องและคุณภาพคงเดิม (Continuous & Consistent)
2.3 ความมีมาตรฐาน (Standardization) โดยมีคุณภาพ (Quality) และสร้างความพึงพอใจแก่ลูกค้า (Satisfaction)
2.4 มีประวัติความเป็นมาของผลิตภัณฑ์ (Story of Product) ที่สะท้อนอัตลักษณ์ของชุมชนเชิงพื้นที่
3. ประเภทผลิตภัณฑ์ที่เข้าคัดสรรฯ
3.1 ประเภทอาหาร
3.2 ประเภทเครื่องดื่ม
3.3 ประเภทผ้า เครื่องแต่งกาย
3.4 ประเภทของใช้/ของตกแต่ง/ของที่ระลึก
3.5 ประเภทสมุนไพรที่ไม่ใช่อาหาร
4. การจัดระดับผลิตภัณฑ์
4.1 ระดับ 5 ดาว (ได้คะแนนตั้งแต่ 90 -100 คะแนน) เป็นสินค้าที่มีคุณภาพมาตรฐาน หรือมีศักยภาพในการส่งออก
4.2 ระดับ 4 ดาว (ได้คะแนนตั้งแต่ 80 – 89 คะแนน) เป็นสินค้าที่มีศักยภาพ เป็นที่ยอมรับระดับประเทศ และสามารถพัฒนาสู่สากล
4.3 ระดับ 3 ดาว (ได้คะแนนตั้งแต่ 70 – 79 คะแนน) เป็นสินค้าที่มีคุณภาพระดับกลางที่สามารถพัฒนาสู่ระดับ 4 ดาวได้
4.4 ระดับ 2 ดาว (ได้คะแนนตั้งแต่ 50 – 69 คะแนน) เป็นสินค้าที่สามารถพัฒนาสู่ระดับ 3 ดาว มีการประเมินศักยภาพเป็นระยะ
4.5 ระดับ 1 ดาว (ได้คะแนนต่ำกว่า 50 คะแนน) เป็นสินค้าที่ไม่สามารถพัฒนาสู่ระดับ 2 ดาวได้ เนื่องจากมีจุดอ่อนมาก และพัฒนายาก
ภูมิปัญญา OTOP
โครงการหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ หรือ One Tambon One Product (OTOP) ดำเนินงานมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2546 จนถึงปัจจุบัน (รวม 20 ปี) เป็นโครงการที่มุ่งหวังให้คนในชุมชน ได้นำภูมิปัญญาที่มีอยู่มาพัฒนาสร้างสรรค์เป็นผลิตภัณฑ์ จำหน่ายสร้างรายได้ให้กับตนเอง ครอบครัวและชุมชน ผลการดำเนินที่ผ่านมาสามารถสร้างรายได้ให้กับชุมชนและประชาชนในท้องถิ่นต่างๆ ทั่วประเทศ เป็นการสร้างเศรษฐกิจฐานรากให้เข้มแข็งโดยหน่วยงานภาครัฐให้การสนับสนุนช่วยเหลือด้านความรู้ เทคโนโลยี ทุน การบริหารจัดการ เชื่อมโยงสินค้าจากชุมชนไปสู่ตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ
การดำเนินการส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่นจัดระบบการจัดเก็บและเผยแพร่ภูมิปัญญาท้องถิ่น ยกย่องเชิดชูและนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้ในการพัฒนาชุมชน โดยเริ่มดำเนินการรวบรวมองค์ความรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาท้องถิ่น เผยแพร่องค์ความรู้สู่ประชาชนให้สามารถสืบค้นได้ตลอดเวลาผ่านสื่อช่องทางต่างๆ ซึ่งได้รวบรวมข้อมูลภูมิปัญญา มากกว่า 2,000 ภูมิปัญญา จาก 76 จังหวัด ลักษณะภูมิปัญญานำเสนอ 5 ประเภทภูมิปัญญา ได้แก่
1) ภูมิปัญญาประเภทอาหาร
2) ภูมิปัญญาประเภทเครื่องดื่ม
3) ภูมิปัญญาประเภทผ้าและเครื่องแต่งกาย
4) ภูมิปัญญาประเภทของใช้ ของตกแต่ง ของที่ระลึก
5) ภูมิปัญญาประเภทสมุนไพรที่ไม่ใช่อาหาร